Қазақстанда Ақша-кредит саясаты комитеті құрылады, кәсіпкерлер үшін банктік шоттардан қолма-қол ақша алу лимиттері белгіленеді, ал несие нарығында микроқаржылық қызметті лицензиялау енгізіледі. Жаңа жылда қаржы секторын тағы қандай өзгерістер күтіп тұр?
Ақша-кредит саясаты комитеті
2021 жылдың қаңтарынан бастап Ұлттық Банктің құрылымында үшінші орган — Ақша-кредит саясаты комитеті пайда болады. Бұл туралы өзгерістер «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Заңға енгізілуде. Комитет құрамына ҰБҚ-ның (Ұлттық Банктің) қолданыстағы қызметкерлері кіреді.
«Ақша-кредит саясаты комитетінің құзыретіне базалық мөлшерлеме бойынша шешім қабылдау кіреді. Бұл инфляцияны таргеттейтін елдердің үздік тәжірибесіне сәйкес келеді, мұнда ақша-кредит саясатының негізгі мөлшерлемесін белгілеу функциясы арнайы осы мақсатта құрылған дербес органның өкілеттігі болып табылады. Базалық мөлшерлемені айқындау жөніндегі шешімдерді қабылдауды мамандандырылған Комитет деңгейіне шығару қабылданатын шешімдердің тиімділігі мен ашықтығын арттыруға мүмкіндік береді», – деп түсіндірді Ұлттық Банктің баспасөз қызметі.
Шетел валютасын сатып алу бағамының сату бағамынан ауытқу шегі
Ұлттық Банк Басқармасының 2020 жылғы 21 желтоқсандағы «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2020 жылғы 14 шілдедегі № 86 қаулысына өзгеріс енгізу туралы» қаулысына сәйкес, айырбастау пункттері арқылы жүргізілетін операциялар бойынша шетел валютасын сатып алу бағамының сату бағамынан ауытқу шегінің қолданыс мерзімі 2022 жылдың 1 қаңтарына дейін ұзартылды. Қаулы 2020 жылдың 28 желтоқсанынан бастап күшіне енді.
«Бұл шара ел ішіндегі валюталық нарықтағы қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету, әлемдік қаржы нарықтарындағы тұрақсыздық жағдайында айырбастау пункттеріндегі алыпсатарлық операцияларға жол бермеу және қаржы қызметтерін тұтынушылардың құқықтарын қорғау мақсатында қабылданды», – деп хабарлады Ұлттық Банкте.
Шетел валютасын сатып алу бағамының сату бағамынан ауытқу шегі: АҚШ доллары үшін – 6 теңге, еуро үшін – 7 теңге көлемінде белгіленген. Белгіленген шектеулер қолма-қол емес айырбас операцияларына қолданылмайды.
Банктік шоттардан қолма-қол ақша алу
Кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан күнтізбелік ай ішінде қолма-қол ақша алу сомасының шекті мөлшерлері бекітілді:
шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін – 20 млн теңге;
орта кәсіпкерлік субъектілері үшін – 120 млн теңге;
ірі кәсіпкерлік субъектілері үшін – 150 млн теңге.
Бұл туралы Ұлттық Банк Басқармасының 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 150 қаулысында және Ұлттық экономика министрінің 2020 жылғы 23 желтоқсандағы № 95 бұйрығында «Кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақша алу сомасының шекті мөлшерлерін бекіту туралы» айтылған.
Шектеулер қолданылмайтын компаниялар анықталған:
микро кәсіпкерлік субъектілері;
ауыл шаруашылығы азық-түлік өнімдері мен аквакультура (балық шаруашылығы) өнімдерін сатып алумен айналысатын кәсіпкерлік субъектілері;
азық-түлік өнімдерін, сусындарды, сондай-ақ фармацевтикалық, медициналық және ортопедиялық тауарларды бөлшек саудада сатумен айналысатын кәсіпкерлік субъектілері (осы қаулы мен бұйрықтың қосымшасында көрсетілген экономикалық қызмет түрлеріне сәйкес);
екінші деңгейлі банктер және пошта ұлттық операторы (Ұлттық Банктегі корреспонденттік шоттардан қолма-қол ақша алғанда), сондай-ақ тек айырбастау операцияларымен айналысатын және Ұлттық Банктің лицензиясына ие заңды тұлғалар.
Шоттардан белгіленген шектерден асатын ақша сомасын алу үшін келесі талаптарды орындау қажет:
банктік шоттан қолма-қол ақша алудың мақсатын растайтын құжаттарды ұсыну;
кәсіпкерлік субъектілерінің Мемлекеттік кірістер комитетіне және Ұлттық Банкке ақпарат ұсынуға келісім беруі;
банктер мен арнайы операциялар жүргізетін ұйымдардың Мемлекеттік кірістер органынан шоттан белгіленген сомадан артық ақша алуға кедергі келтіретін жағдайлардың жоқтығы туралы ақпарат алуы.
Аталған ережелер Ұлттық Банк Басқармасының 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 151 қаулысымен, Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің 2020 жылғы 22 желтоқсандағы № 125 қаулысымен және Қаржы министрінің 2020 жылғы 22 желтоқсандағы № 1223 бұйрығымен бекітілді.
Қаулылар 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді.№ 150 және № 151 қаулылар көлеңкелі бизнесті азайту, бизнес субъектілерінің операцияларының ашықтығын арттыру және Қазақстанда қолма-қол емес төлемдерді кеңінен қолдануды дамыту мақсатында қабылданды.
2006 жылғы үлгідегі банкноттарды қабылдау және ауыстыру мерзімі ұзартылды
Ұлттық валютаның 2000, 5000 және 10000 теңге номиналындағы 2006 жылғы үлгідегі банкноттарын азаматтардан қабылдау және оларды қолданыстағы және заңды төлем құралы болып табылатын ұлттық валютаның банкноттарына айырбастау мерзімі 2021 жылдың 1 ақпанына дейін ұзартылды.
Аталған банкноттарды айырбастау тек Ұлттық Банк филиалдарында жүргізіледі.
Көрсетілген күннен кейін Ұлттық Банк филиалдары бұл банкноттарды қабылдауды және айырбастауды тоқтатады.Бұл туралы Ұлттық Банк Басқармасының 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 152 қаулысында айтылған «Қазақстан Республикасы Ұлттық валютасының 2006 жылғы үлгідегі 2000, 5000, 10000 теңге номиналындағы банкноттарын қабылдау және ауыстыру мерзімін ұзарту туралы».
Ұлттық Банктің филиалдарының мекенжайлары мен байланыс ақпаратын Ұлттық Банктің ресми сайтындағы «ҰБК туралы» → «ҰБК құрылымы» → «Филиалдар» → «Өңірлік филиалдар» бөлімінен табуға болады.
Микроқаржылық қызметті лицензиялау енгізіледі
Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 3 шілдедегі «Шетел валютасындағы ипотекалық қарыздар мәселелері, төлем қызметтері нарығы субъектілерінің қызметін реттеуді жетілдіру, жалпыға бірдей декларациялау және экономикалық өсімді қалпына келтіру мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы аясында азаматтарды қорғау және микрокредит беру нарығындағы алаяқтық тәуекелдерін азайту мақсатында 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап микроқаржылық қызметті лицензиялау енгізіледі.
Постановлениенің толық мәтінімен finreg.kz ресми сайтындағы «Агенттіктің НҚА» бөлімінде танысуға болады.
Copyright © 2005 - 2025 Қазақстан микроқаржы ұйымдарының қауымдастығы. Барлық құқықтар сақталған.
